Đã bao giờ bạn nghe thấy hiện tượng bóng đè khi ngủ chưa? Đây là một hiện tượng khá phổ biến và đôi khi gây ra sự hoang mang, lo lắng cho những người trải qua. Tuy nhiên, điều này không phải là một điều đáng sợ hay ma quái như nhiều người vẫn nghĩ. Bài viết sau đây sẽ giải thích chi tiết về hiện tượng khi ngủ bị bóng đè là gì và cách giúp bạn tránh gặp phải hiện tượng này.
Bóng đè là gì? Bóng đè khi ngủ là hiện tượng bị mất kiểm soát cơ thể kết hợp với ảo giác trong một thời gian ngắn. Hiện tượng này xảy ra khi chúng ta đang ngủ hoặc khi thức dậy. Trong y học, gọi đây chính là hội chứng tê liệt khi ngủ.
Giải thích về hiện tượng bóng đè là gì?
Bóng đè khi ngủ là hiện tượng mà khi người ta đang ngủ thì cảm thấy mình không thể di chuyển được, thậm chí không thể nói được và cảm thấy như có một thứ gì đó đè lên người mình. Mặc dù cảm giác này rất đáng sợ, nhưng thực tế nó không có gì liên quan đến ma quỷ hay hiện tượng siêu nhiên nào cả.
Vậy hiện tượng bóng đè là gì? Theo các chuyên gia, bóng đè khi ngủ là kết quả của tình trạng mất kiểm soát cơ kết hợp với ảo giác, thường xảy ra ngay sau khi ngủ hoặc thức dậy. Tình trạng này trong y học gọi là sự tạm ngưng hoạt động của cơ thể hoặc chứng tê liệt khi ngủ. Tuy nhiên, trong dân gian thì lại cho rằng do bị ma quỷ nằm đè lên nên mới không thể cử động được, từ đó hiện tượng này có tên bóng đè.
Theo các chuyên gia, hiện tượng bóng đè có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, có thể bắt đầu xuất hiện ở trẻ em và xảy ra thường xuyên hơn khi ở độ tuổi 20 – 30. Theo thống kê cho thấy, có khoảng 8% dân số gặp phải hiện tượng bóng đè ở thời điểm nào đó, có người chỉ bị 1 lần, có người có thể lặp lại nhiều lần.
Nguyên nhân xảy ra hiện tượng bóng đè
Cho đến ngày nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm được chính xác nguyên nhân dẫn đến hiện tượng bóng đè. Thế nhưng, các nhà nghiên cứu tin rằng, hội chứng tê liệt khi ngủ có liên quan đến giai đoạn chuyển động mắt nhanh hay còn gọi là giấc ngủ REM.
Khi diễn ra giấc ngủ REM, chúng ta có thể sẽ nằm mơ và lúc này não của chúng ta sẽ ngừng gửi tín hiệu di chuyển cho cơ thể để chúng ta không hành động theo giấc mơ và giữ cho chúng ta trong trạng thái nghỉ ngơi. Thông thường tình trạng này sẽ kết thúc khi chúng ta thức dậy.
Tuy nhiên, đôi khi hiện tượng bóng đè sẽ xảy ra khi bạn có tâm trạng lo lắng hoặc áp lực trong cuộc sống có thể gây ra các rối loạn giấc ngủ. Khiến cho bạn ở trong trạng thái ý thức hỗn hợp, trộn lẫn giữa thức, ngủ và giấc ngủ REM. Có nghĩa là chứng tê liệt khi ngủ dẫn đến hiện tượng bóng đè xuất hiện khi bạn từ giấc ngủ REM chuyển sang trạng thái tỉnh táo và nhận thức.
Ngoài ra, các chuyên gia còn cho biết những người thường xuyên bị chứng rối loạn lo âu, rối loạn căng thẳng sau sang chấn tâm lý, người đang cai rượu, vừa ngưng sử dụng thuốc chống trầm cảm cũng có tỷ lệ gặp phải hiện tượng bóng đè cao hơn. Mặc dù chưa có nghiên cứu xác thực nhưng theo các chuyên gia thì gia đình có tiền sử bị bóng đè cũng sẽ có nguy cơ cao gặp phải hiện tượng này khi ngủ.
Khi bị bóng đè chúng ta có cảm giác như thế nào?
Thông thường khi gặp phải hiện tượng bóng đè thì chúng ta sẽ có cảm giác các cơ bị mất lực, không thể cử động được. Trong khi đó, tâm trí vẫn rất tỉnh táo và vẫn nhận thức được là mình đang bị mất kiểm soát hành động. Cảm giác bị bóng đè khi ngủ có thể khác nhau đối với mỗi người, tuy nhiên đa số sẽ gặp phải những hiện tượng sau đây:
-Không thể di chuyển được: Bạn có thể cảm thấy toàn thân bị tê liệt và không thể di chuyển được một cách bình thường.
-Khó thở: Bạn có thể cảm thấy khó thở và bị nghẹt mũi, mặc dù không có bất kỳ triệu chứng nào của viêm phổi hoặc cảm lạnh.
-Cảm thấy có thể bị đè bởi một thứ gì đó: Bạn có thể cảm thấy có một thứ gì đó đang nằm trên ngực hoặc lưng mình. Hoặc cảm thấy như có một con người hay một thực thể nào đó đang đè lên người mình.
-Khó nói: Một số người có thể cảm thấy khó nói, nhưng không phải vì bị khó thở mà do cảm giác bị giữ lạ, muốn nói nhưng lại không thể phát ra âm thanh.
-Cảm thấy lo lắng và sợ hãi: Khi bị bóng đè, bạn có thể cảm thấy lo lắng, sợ hãi, hoặc đôi khi là hoảng sợ, đặc biệt nếu bạn không biết tại sao mình lại bị như vậy.
Hiện tượng bóng đè có nguy hiểm không?
Về bản chất thì hiện tượng bóng đè không phải là một vấn đề nghiêm trọng và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta nếu như chúng ta chỉ thỉnh thoảng gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, theo nghiên cứu thì có khoảng 10% tỷ lệ người bị bóng đè gặp phải tình trạng này khá thường xuyên.
Bị bóng đè thường xuyên sẽ dẫn đến cảm giác khó chịu, thậm chí cảm thấy hoảng sợ, sinh ra những suy nghĩ tiêu cực mỗi khi ngủ. Từ đó khiến cho họ lo sợ mỗi khi đi ngủ, làm giảm thời gian dành cho giấc ngủ. Khi ngủ cũng cảm thấy lo lắng hơn nên khiến cho họ khó chìm vào giấc ngủ. Lâu dần dẫn đến tình trạng mất ngủ và mất ngủ thời gian dài sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Làm thế nào để điều trị tình trạng bóng đè?
Nếu như tình trạng bóng đè hay hội chứng tê liệt khi ngủ khiến bạn cảm thấy khó chịu và làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ cũng như sức khỏe của bạn. Thì lúc này bạn nên gặp bác sĩ để chia sẻ, bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị tối ưu nhất cho từng nguyên nhân khiến bạn gặp phải tình trạng này.
Tuy nhiên, theo chia sẻ của các bác sĩ thì đa số tình trạng bóng đè đều có liên quan đến giấc ngủ nên việc cải thiện chất lượng giấc ngủ là trọng tâm trong việc điều trị và ngăn ngừa tình trạng bóng đè này. Để cải thiện giấc ngủ thì các bạn có thể thực hiện những phương pháp ngủ sau đây:
-Cần tập thói quen ngủ lành mạnh và tuân thủ theo lịch trình ngủ đúng giờ, đủ giấc và dậy đúng giờ, kể cả là vào ngày cuối tuần.
-Trước khi đi ngủ cần tạo tâm lý thoải mái, có thể tập một thói quen nào đó giúp bản thân cảm thấy thư giãn hơn trước khi ngủ. Ví dụ nghe nhạc du dương, massage mắt,…
-Khi ngủ cần nằm trên một chiếc nệm êm ái và thoải mái.
-Không gian phòng ngủ cũng quyết định chất lượng giấc ngủ. Vì thế bạn cần điều chỉnh ánh sáng trong phòng khi ngủ sao cho thích hợp, không nên để quá sáng cũng không nên để quá tối. Không khí trong phòng phải thoáng mát và yên tĩnh để có được một giấc ngủ ngon hơn.
-Không nên tiêu thụ các thức ăn hoặc thức uống có chứa cafein trước khi ngủ, vì chất cafein sẽ khiến cho bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc có thể gây mất ngủ.
-Không nên sử dụng các thiết bị điện tử, điện thoại di động trước khi ngủ 30 phút.
-Có một số loại thuốc giúp ngăn chặn giấc ngủ REM, khi sử dụng sẽ giúp bạn ngăn được tình trạng bóng đè. Tuy nhiên, những loại thuốc này thường có nhiều tác dụng phụ và nó chỉ có tác dụng tạm thời, khi bạn ngừng sử dụng thuốc thì giấc ngủ REM sẽ xuất hiện và có thể bạn sẽ lại gặp hiện tượng bóng đè. Vì thế, khi muốn dùng thuốc thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nhé.
Mong rằng sau khi biết được bóng đè là gì có thể giúp các bạn đỡ lo lắng hơn vì đây là một hiện tượng khá phổ biến. Tuy nó vô hại nhưng đôi khi nó cũng có thể liên quan đến sức khỏe và tâm lý. Vì thế, chúng ta cần khắc phục hiện tượng bóng đè khi ngủ, bằng cách thay đổi thói quen sống, cải thiện tâm trạng và tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia nhé.
