Khi nói đến chuyện sinh sản, chắc hẳn nhiều người từng thắc mắc rằng sau khi quan hệ, tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung? Thắc mắc này lại càng quan trọng với những ai đang mong có em bé hoặc muốn tránh thai tự nhiên. Vì thế, trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu quá trình tinh trùng được hình thành, hành trình sau khi xuất tinh, tuổi thọ trung bình của tinh trùng trong tử cung và những yếu tố có thể rút ngắn hoặc kéo dài thời gian sống của chúng. Hãy cùng tham khảo nhé!

Tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung? Tinh trùng có thể sống trong tử cung của phụ nữ từ 3 đến 5 ngày, nhờ môi trường thuận lợi cho sự tồn tại và di chuyển của chúng. Tuy nhiên, tuổi thọ của tinh trùng còn phụ thuộc vào chất lượng tinh trùng và điều kiện dịch nhầy cổ tử cung. Trong những ngày gần rụng trứng, tinh trùng có thể duy trì sức sống lâu hơn, tăng khả năng gặp trứng để thụ tinh.

Quá trình hình thành tinh trùng và xuất tinh ở nam giới

Tinh trùng được sản xuất trong ống sinh tinh của tinh hoàn thông qua quá trình gọi là quá trình sinh tinh (spermatogenesis). Chu kỳ sinh tinh thường kéo dài khoảng 64–74 ngày để một tinh tử phát triển hoàn chỉnh thành tinh trùng trưởng thành. Sau đó, tinh trùng sẽ di chuyển tới mào tinh để tiếp tục trưởng thành, hoàn thiện khả năng di động và thụ tinh.

Về cấu tạo, một tinh trùng gồm ba phần là đầu – cổ – đuôi. Phần đầu chứa nhân di truyền (DNA) và mũ cực đầu giúp phá vỡ màng trứng khi thụ tinh. Phần cổ nối đầu và đuôi, chứa nhiều ti thể cung cấp năng lượng. Phần đuôi đóng vai trò như “động cơ” giúp tinh trùng di chuyển. Chính sự nhỏ bé nhưng tinh vi này giúp tinh trùng thực hiện được chức năng duy nhất của mình là tìm và thụ tinh với trứng.

Khi nam giới xuất tinh, tinh trùng sẽ đi qua ống dẫn tinh và trộn lẫn với dịch tiết từ túi tinh, tuyến tiền liệt và tuyến hành niệu đạo, tạo thành tinh dịch. Tinh dịch đóng vai trò như “chất bảo vệ” giúp tinh trùng sống sót, di chuyển trong môi trường âm đạo vốn có tính axit. Sau khi được phóng ra, tinh trùng phải trải qua một hành trình đầy thử thách là từ âm đạo bơi qua cổ tử cung đến tử cung và lên ống dẫn trứng. Đây là nơi diễn ra sự gặp gỡ giữa tinh trùng và trứng để thụ tinh.

Tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung sau khi xuất tinh?

Sau khi nam giới xuất tinh, hàng triệu tinh trùng bắt đầu hành trình đi tìm trứng. Tuy nhiên, không phải tất cả đều có thể tồn tại lâu dài, bởi tuổi thọ tinh trùng thay đổi rõ rệt tùy theo môi trường mà chúng gặp phải. Trong từng điều kiện cụ thể, thời gian sống sót của tinh trùng sẽ khác nhau:

-Trong cơ thể nam giới: Trước khi xuất tinh, tinh trùng trú ngụ trong mào tinh, được xem là một “kho dự trữ” tinh trùng lý tưởng với nhiệt độ ổn định và giàu dưỡng chất. Ở đây, chúng có thể duy trì sự sống 2–3 ngày trong trạng thái sẵn sàng.

-Ngoài cơ thể nam giới: Khi tiếp xúc với môi trường khô, thiếu độ ẩm như không khí, khăn giấy hoặc bề mặt quần áo, tinh trùng nhanh chóng mất đi khả năng sống, thường chỉ duy trì được vài giờ đến tối đa một ngày. Đây là môi trường không thích hợp cho sự tồn tại của chúng.

-Trong âm đạo: Đây là nơi quyết định nhiều nhất đến khả năng sống còn của tinh trùng. Trong âm đạo, môi trường axit tự nhiên có thể tiêu diệt phần lớn tinh trùng chỉ sau vài giờ. Nhưng một số tinh trùng khỏe sẽ vượt qua được cổ tử cung để tiến vào tử cung, nơi môi trường thuận lợi hơn.

Vậy khi vượt qua cổ tử cung thì tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung? Nhờ dịch nhầy cổ tử cung giàu dinh dưỡng và có độ pH cân bằng, tinh trùng khỏe mạnh có thể tồn tại trung bình 3–5 ngày trong tử cung, thậm chí trong điều kiện lý tưởng, tuổi thọ tinh trùng kéo dài đến 6 ngày. Ngược lại, nếu phụ nữ có ít dịch nhầy, pH âm đạo axit cao hoặc đang gặp viêm nhiễm phụ khoa, tinh trùng sẽ bị suy yếu nhanh chóng, chỉ còn khả năng sống khoảng 24–48 giờ.

Điều này cũng lý giải vì sao việc quan hệ gần ngày rụng trứng lại làm tăng khả năng thụ thai, vì tinh trùng có thể chờ sẵn trong tử cung vài ngày để gặp trứng. Đối với những trường hợp quan hệ không an toàn, nguy cơ mang thai vẫn tồn tại nhiều ngày sau đó. Do đó, nếu chưa muốn mang thai thì bạn nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp trong 24–72 giờ đầu để đạt hiệu quả cao nhất.

Những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của tinh trùng

Tuổi thọ và chất lượng tinh trùng không chỉ phụ thuộc vào môi trường bên trong tử cung hay âm đạo của nữ giới, mà còn bị chi phối mạnh mẽ bởi lối sống, sức khỏe tổng thể và các yếu tố bên ngoài. Một số thói quen hoặc điều kiện sống tưởng chừng vô hại có thể làm tinh trùng suy yếu nhanh chóng, ví dụ như:

-Nhiệt độ: Tinh hoàn vốn được “thiết kế” để nằm ngoài cơ thể nhằm duy trì nhiệt độ mát mẻ hơn một chút so với nhiệt độ bên trong cơ thể, vì tinh trùng rất sợ nhiệt độ cao. Vì thế nếu thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao như mặc quần quá chật, ngồi lâu, tắm nước nóng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức thì tinh trùng dễ bị tổn hại, giảm khả năng sống sót.

-Thói quen sinh hoạt xấu: Hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, sử dụng chất kích thích hay thức khuya kéo dài đều có thể làm suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Những thói quen này còn gây ra biến đổi DNA, khiến tinh trùng yếu và khó tồn tại lâu trong môi trường âm đạo và tử cung.

-Chế độ dinh dưỡng: Tinh trùng cần nhiều dưỡng chất như kẽm, vitamin C, vitamin E, omega-3 và các chất chống oxy hóa để duy trì sức sống. Nếu chế độ ăn uống thiếu cân bằng, quá nhiều đồ ăn nhanh, dầu mỡ, đường hoặc ít rau xanh và trái cây, tinh trùng sẽ yếu và nhanh chóng chết đi.

-Stress, căng thẳng: Áp lực tinh thần kéo dài làm rối loạn hormone sinh dục nam testosterone, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh. Căng thẳng cũng làm giảm ham muốn, chất lượng tinh dịch và khả năng sống sót của tinh trùng sau khi được phóng ra ngoài.

-Tuổi tác: Đàn ông vẫn có thể sản xuất tinh trùng ở độ tuổi trung niên và cao tuổi, nhưng chất lượng sẽ giảm dần theo thời gian. Tuổi tác cao làm tăng nguy cơ tinh trùng dị dạng, di chuyển kém linh hoạt và rút ngắn tuổi thọ.

-Môi trường sống: Tiếp xúc thường xuyên với khói bụi, hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu, kim loại nặng hoặc ô nhiễm môi trường đều có thể gây tổn thương đến tinh hoàn và ảnh hưởng đến tuổi thọ của tinh trùng.

-Một số bệnh lý và thuốc điều trị: Các bệnh lý nam khoa như viêm tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng đường sinh dục hoặc bệnh mãn tính (tiểu đường, béo phì…) đều có thể làm tinh trùng suy yếu. Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị ung thư, thuốc kháng sinh liều cao hoặc thuốc ức chế miễn dịch cũng làm giảm đáng kể tuổi thọ và chất lượng tinh trùng.

Làm thế nào để tăng cường sức khỏe cho tinh trùng?

Tinh trùng khỏe mạnh không chỉ là yếu tố then chốt cho khả năng sinh sản mà còn phản ánh tình trạng sức khỏe tổng thể của nam giới. Để cải thiện chất lượng và tuổi thọ tinh trùng, phái mạnh có thể bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong thói quen sống hàng ngày. Dưới đây là những cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp tăng cường sức khỏe cho tinh trùng:

-Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng: Một chế độ ăn giàu kẽm, selen, vitamin C, vitamin E, omega-3 và các chất chống oxy hóa sẽ giúp tinh trùng khỏe mạnh hơn. Nam giới nên bổ sung cá biển, trứng, thịt nạc, các loại hạt, rau xanh và trái cây tươi vào bữa ăn hàng ngày để nâng cao chất lượng tinh trùng.

-Hoạt động thể dục thể thao, duy trì thể chất tốt: Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, cân bằng hormone và duy trì cân nặng hợp lý. Chỉ cần dành 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động như chạy bộ, bơi lội, yoga hay tập gym, sức khỏe sinh sản sẽ được cải thiện đáng kể.

-Có lối sống lành mạnh: Tránh xa thuốc lá, hạn chế rượu bia và các chất kích thích là chìa khóa để bảo vệ tinh trùng. Đồng thời, nam giới cũng nên duy trì thói quen ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya để cơ thể có thời gian phục hồi và sản sinh tinh trùng khỏe mạnh.

-Hạn chế stress: Giữ tinh thần thoải mái giúp hormone sinh dục nam ổn định và quá trình sinh tinh diễn ra thuận lợi. Các biện pháp như thiền, hít thở sâu, đọc sách hoặc tham gia các hoạt động giải trí nhẹ nhàng đều có thể giúp giảm căng thẳng hiệu quả.

-Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại: Nam giới nên tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu hoặc khói bụi ô nhiễm. Nếu đặc thù công việc bắt buộc, hãy sử dụng đồ bảo hộ và vệ sinh cơ thể sạch sẽ sau khi làm việc để giảm thiểu tác động tiêu cực lên sức khỏe.

-Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc thăm khám nam khoa và kiểm tra sức khỏe sinh sản thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề ảnh hưởng đến tinh trùng, từ đó có hướng điều trị kịp thời. Đây là bước quan trọng để bảo vệ khả năng sinh sản lâu dài cho nam giới.

Tóm lại, việc nắm rõ tinh trùng sống được bao lâu trong tử cung sẽ giúp các cặp đôi có cái nhìn khoa học và chủ động hơn trong cả việc sinh con cũng như tránh thai an toàn. Thời gian sống của tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sức khỏe nam giới, chất lượng dịch nhầy cổ tử cung và lối sống hằng ngày. Hy vọng rằng những chia sẻ từ Shopkiss sẽ mang đến cho bạn kiến thức hữu ích, giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản và hướng tới một cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn hơn.