Misogyny là gì? Hiểu đúng về chứng kỳ thị phụ nữ và hệ lụy

Ngày nay, mặc dù xã hội luôn đề cao bình đẳng giới, nhưng những định kiến và thái độ tiêu cực với phụ nữ, hay thường gọi là Misogyny vẫn âm thầm tồn tại trong lời nói, hành vi và suy nghĩ của nhiều người. Vậy Misogyny là gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu và phân tích những hậu quả nghiêm trọng mà nó có thể gây ra đối với phụ nữ và toàn xã hội. Để có cái nhìn khách quan hơn và góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh hơn nhé.

Misogyny là gì? Misogyny là thuật ngữ dùng để ám chỉ sự kỳ thị, định kiến hoặc thù ghét đối với phụ nữ. Từ này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, với “misos” nghĩa là căm ghét và “gynē” nghĩa là phụ nữ. Misogyny không chỉ thể hiện qua hành vi bạo lực hay xúc phạm công khai, mà còn có thể ẩn mình trong những lời nói đùa mang tính phân biệt giới tính, thái độ coi thường năng lực của phụ nữ hoặc những kỳ vọng bất công áp đặt lên họ.

Misogyny là gì?

Trong xã hội hiện đại, nơi mà quyền bình đẳng giới ngày càng được đề cao, thì đâu đó vẫn tồn tại một vấn đề gây nhức nhối mang tên Misogyny, chứng kỳ thị và căm ghét phụ nữ. Dù không phải ai cũng hiểu rõ về hội chứng này, nhưng chúng ta lại rất dễ bắt gặp những hành vi, lời nói thể hiện tư tưởng phân biệt đối xử với phụ nữ trong cuộc sống hàng ngày. Từ mạng xã hội cho đến môi trường làm việc, học đường hay thậm chí là trong gia đình.

Vậy Misogyny là gì? Misogyny là một thuật ngữ có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ đại, trong đó “misos” có nghĩa là ghét, và “gynē” nghĩa là phụ nữ. Vậy nên, Misogyny có thể hiểu là tư tưởng, thái độ hoặc hành vi căm ghét, coi thường và phân biệt đối xử với phụ nữ và trẻ em gái. Dù hiện diện dưới nhiều hình thức khác nhau, misogyny đều góp phần duy trì sự bất bình đẳng giới và làm tổn thương đến quyền lợi, phẩm giá của phụ nữ trong xã hội hiện đại.

Người mắc chứng Misogyny không nhất thiết phải luôn tỏ ra công khai ghét bỏ phụ nữ. Nhiều trường hợp có thể biểu hiện dưới những hành vi tinh vi và khó nhận ra, như việc coi phụ nữ là yếu kém, không phù hợp với vai trò lãnh đạo, hoặc đánh giá phụ nữ chỉ dựa vào ngoại hình thay vì năng lực của họ.

Dấu hiệu nhận biết một người mắc chứng Kỳ thị phụ nữ

Misogyny không phải lúc nào cũng thể hiện một cách mạnh mẽ hay cực đoan. Trên thực tế, rất nhiều hành vi kỳ thị phụ nữ diễn ra trong âm thầm, dưới lớp vỏ “bình thường hóa”, thậm chí là “được xã hội chấp nhận”. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến để nhận biết một người có xu hướng misogyny:

-Luôn đánh giá thấp năng lực của phụ nữ: Những người mắc chứng kỳ thị phụ nữ thường có xu hướng tin rằng phụ nữ kém thông minh, yếu đuối hoặc không phù hợp với các vai trò lãnh đạo. Họ dễ dàng phủ nhận thành công của phụ nữ bằng những lời như “chắc nhờ may mắn” hoặc “chắc được ưu ái vì là nữ”.

-Hay đưa ra những lời đùa cợt, chế giễu phụ nữ: Các câu nói như “lái xe như phụ nữ”, “phụ nữ chỉ hợp bếp núc” tưởng chừng vô hại nhưng thực chất lại góp phần duy trì định kiến giới. Việc lấy phụ nữ ra làm trò đùa một cách thường xuyên là một biểu hiện tiềm ẩn của misogyny.

-Kiểm soát, áp đặt trong mối quan hệ: Một người misogyny thường thể hiện quyền lực bằng cách kiểm soát bạn đời, ghen tuông quá mức, cấm đoán việc làm, ăn mặc hoặc giao tiếp xã hội. Họ tin rằng phụ nữ nên “nghe lời” và phục tùng đàn ông.

-Luôn đổ lỗi cho phụ nữ: Từ việc đổ vỡ hôn nhân cho đến bạo lực gia đình, quấy rối tình dục,…người kỳ thị phụ nữ thường quy trách nhiệm về phía nữ giới như “Do cô ấy ăn mặc hở hang”, “phụ nữ thời nay hư hỏng nên mới vậy”,…Họ hiếm khi đặt ra câu hỏi và buộc tội về hành vi sai trái của nam giới.

-Thiếu sự đồng cảm với vấn đề của phụ nữ: Khi phụ nữ chia sẻ về sự bất bình đẳng, quấy rối hoặc định kiến giới, người mắc misogyny có thể tỏ ra lạnh lùng, phớt lờ hoặc xem đó là chuyện “phóng đại”, “tự làm quá”. Họ không tin rằng phụ nữ đang thực sự gặp bất công mà chỉ đang “quan trọng hóa vấn đề” hay “làm màu”.

-Phân biệt “phụ nữ tốt” và “phụ nữ xấu” theo định kiến riêng: Một người misogyny thường đánh giá phụ nữ qua những tiêu chuẩn khắt khe mang tính truyền thống như ngoan hiền, ít nói, không “nổi loạn”. Còn những người phụ nữ hiện đại, độc lập, mạnh mẽ hoặc sống theo cách riêng thường bị họ chỉ trích, xem thường hoặc gán mác tiêu cực.

Nguyên nhân dẫn đến chứng căm ghét phụ nữ

Không ai sinh ra đã ghét phụ nữ nhưng theo thời gian, môi trường sống, định kiến xã hội và trải nghiệm cá nhân có thể hình thành nên những suy nghĩ và hành vi tiêu cực này. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

-Ảnh hưởng từ định kiến truyền thống lâu đời: Nhiều định kiến  từ xa xưa đã đặt nam giới vào vị trí “trụ cột” còn phụ nữ là người “phục tùng”, “hi sinh”. Tư tưởng gia trưởng, trọng nam khinh nữ bám rễ trong đời sống qua câu ca, tục ngữ, phong tục từ ngàn xưa. Điều này khiến misogyny trở thành một phần “vô hình” trong nếp sống, suy nghĩ và hành xử hàng ngày của con người cho đến tận ngày nay.

-Giáo dục và môi trường sống thiếu bình đẳng: Trẻ em lớn lên trong môi trường mà phụ nữ bị xem thường, không được khuyến khích học tập hay phát triển bản thân rất dễ tiếp nhận tư duy misogyny. Nếu một bé trai liên tục nghe thấy những câu như “con trai giỏi hơn con gái”, “đàn ông không cần làm việc nhà”, chúng sẽ lớn lên với tâm lý mặc định về vai trò giới như vậy và tỏ ra khinh thường phụ nữ.

-Do trải nghiệm tiêu cực của bản thân: Một số người có thể có thái độ tiêu cực với phụ nữ do những trải nghiệm không tốt với phụ nữ như bị từ chối tình cảm, thất bại trong hôn nhân, hay tổn thương bởi một người phụ nữ nào đó. Thay vì nhìn nhận đây là vấn đề cá nhân, họ lại tổng quát hóa và đổ lỗi cho toàn bộ phụ nữ.

-Ảnh hưởng từ truyền thông, mạng xã hội: Không ít nội dung trên mạng, phim ảnh hay ca nhạc củng cố định kiến về phụ nữ. Từ việc xem họ là món đồ trang trí, đối tượng tình dục hóa cho đến những hình ảnh tiêu cực như “tiểu tam”, “lươn lẹo”, “đa đoan”. Khi tiếp xúc thường xuyên với những hình ảnh như vậy, người ta dễ hình thành cách nhìn phiến diện, thiếu tôn trọng phụ nữ.

Hệ lụy của chứng kỳ thị và căm ghét phụ nữ

Misogyny không chỉ gây hại cho phụ nữ nó còn để lại những hệ lụy nghiêm trọng cho cả xã hội nói chung. Khi định kiến giới vẫn tồn tại, sự phát triển công bằng, bền vững và nhân văn cũng bị kìm hãm. Dưới đây là những hậu quả không chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ mà còn đến toàn xã hội:

-Tạo ra áp lực tâm lý, dẫn đến lo âu, trầm cảm, thậm chí là làm gia tăng vấn nạn bạo lực gia đình, bạo lực tình dục, tội phạm giới tính,…mà nạn nhân chính là phụ nữ. Từ đó, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tinh thần và thể chất cho phụ nữ.

-Kìm hãm sự phát triển của phụ nữ, khiến họ bị giới hạn trong môi trường học tập và làm việc, thậm chí là mất đi cơ hội thăng tiến.

-Duy trì bất bình đẳng giới làm kéo dài sự phân biệt đối xử và khoảng cách giữa nam và nữ.

-Tác động tiêu cực đến xã hội, gây mất cân bằng trong môi trường làm việc, học tập, gia đình và văn hóa.

-Thật nghịch lý, nhưng misogyny cũng ảnh hưởng tiêu cực đến nam giới. Những khuôn mẫu “đàn ông là phải mạnh mẽ, lãnh đạo, không được mềm yếu” đã khiến nhiều nam giới sống trong áp lực, không dám bộc lộ cảm xúc hay tìm kiếm sự hỗ trợ cho mình.

Shopkiss nghĩ rằng, việc hiểu rõ misogyny là gì, nhận diện dấu hiệu, tìm ra nguyên nhân và nhìn nhận hệ lụy của nó là bước đầu tiên để chúng ta xây dựng một xã hội bình đẳng hơn với nữ giới. Vấn đề bình đẳng giới không phải là trách nhiệm của riêng phụ nữ, mà là nỗ lực chung của tất cả mọi người bất kể giới tính nào. Khi mỗi người đều được tôn trọng và trao cơ hội như nhau, chúng ta mới thật sự sống trong một cộng đồng nhân văn, tiến bộ và văn minh.